Emotionally Focused Therapy (EFT)

Therapeut Petra van Bodegraven legt uit hoe relatietherapie werkt

Niet het hebben van problemen, maar de wijze waarop je ermee omgaat, is bij EFT de kern van de relatieproblematiek. Juist dat aspect spreekt Petra zo aan in deze vorm van therapie. 'Je focust op de emoties. EFT heeft als uitgangspunt dat gehechtheidsemoties leidend zijn, zoals verbondenheid en liefde. De manier waarop je je als kind in het gezin van herkomst leert hechten, neem je mee in andere relaties. Het wordt de bril waardoor je de rest van je leven naar de wereld om je heen kijkt. Wat je als kind miste in de hechting, daar verlang je juist naar bij je partner.'

Hechtingsgeschiedenis

De hechtingsgeschiedenis in kaart brengen, is daarom de eerste stap die Petra onderneemt met een stel dat bij haar komt. 'Dat is een belangrijke fase die ik met de partners afzonderlijk doorloop. Er kan van alles gespeeld hebben, bijvoorbeeld een langdurige opname van vader of moeder tijdens de kindertijd. Er wordt dan geleerd dat de ouder er niet altijd kon zijn. Op grond van het verleden verwacht iemand dan in de partnerrelatie waarschijnlijk dat de ander er veel voor hem of haar is, terwijl de ander niet altijd in staat is om dat te geven en voor hem of haar te zorgen. De ander is dan de vrijheid kwijt en kan zich daar flink door beperkt voelen. Dat roept misschien irritaties op of kan het gevoel geven overvraagd te worden.

Een andere optie is dat er thuis nooit over gevoelens gesproken werd. Iemand is gewend om altijd door te gaan en te blijven lachen. Het kan ook zo zijn dat er geleerd werd om niet te veel aan iemand te binden. Daardoor wordt er misschien altijd een zekere afstand gehouden om het veilig te houden. Zelfs ogenschijnlijk ‘kleine factoren’ kunnen een rol spelen. Misschien was vader vroeger vaak van huis en moeder altijd thuis, waardoor er een betere band is met moeder. Zoiets vormt je ook op het gebied van hechting. Daarom is het zo belangrijk dat je inzicht krijgt in je eigen geschiedenis en hechtingspatronen. Het gaat niet om het opsporen van wat er mis is gegaan in de opvoeding en/of bij de ouders, maar om hoe je leerde hechten.'

Er zijn nog veel meer voorbeelden te noemen. Petra kiest nog een belangrijke uit. 'Als iemand te maken heeft met ontrouw in het huwelijk van ouders of in de eigen relatie, heeft dat veel invloed op de manier waarop iemand partner is. In EFT wordt dan gesproken van een hechtingstrauma. Zeker als het in de eigen relatie speelt, is het heel belangrijk om hulp te zoeken en samen herstel te zoeken.'

Breekmoment

Mensen maken vaak op dezelfde manier ruzie en dat kan heel frustrerend zijn. Zelfs al werken ze er hard aan, dan is de kans nog groot dat ze steeds in hetzelfde patroon vallen. 'Daarom is het belangrijk om te ontdekken welke emotie er onder bepaald gedrag zit. Als we als mensen iets laten zien in ons gedrag, bijvoorbeeld boosheid, zit daar altijd een laag van emotie onder. Het is de kunst om op die laag in contact te komen. Inzicht in de hechtingsgeschiedenis is daarvoor een belangrijke stap. Opeens gaan ze inzien waarom ze altijd op dezelfde manier ruzie maken. Er komt ook begrip voor elkaar. ‘Oh, dáárom doe je zo!’ hoor ik dan vaak', glimlacht Petra. 'We noemen dat het breekmoment.'

Na dat breekmoment gaan partners samen op zoek naar pijnpunten in hun relatie en kijken daar samen op terug. 'Ze denken na over een voorval en proberen te benoemen wat er precies gebeurde. Daarna zoeken we samen naar de emotie die eronder zit. De vraag is dan: wat gebeurt er met jou als hij of zij dit tegen jou zegt? Deze vraag wordt aan beide gesteld. Zo krijgen ze zicht op de pijn en gekwetstheid van de partner', vertelt de therapeute. 'Als ze horen waar een reactie uit voortkomt, gaat de liefde vaak weer stromen. Een partner ontdekt misschien wel dat het niets met hem of haar te maken heeft, maar dat het iets raakt in het hart van de ander. Er treedt dan vaak verzachting op.'

Veilig

Petra noemt een voorbeeld om haar verhaal extra duidelijk te maken. 'Er was een vrouw die vroeger ontzettend gepest werd. In haar huwelijk voelde ze zich steeds gekrenkt als haar man het niet opmerkte als ze naar de kapper was geweest of nieuwe kleding had. Ze verweet hem dat hij het nooit zag, terwijl hij wist dat ze het nodig heeft. De man was uit zijn verleden gewend om weg te lopen voor moeilijke situaties. Als zij ging roepen, kreeg hij de boodschap dat hij het nooit goed kon doen. Hij voelde zich weer falen en trok zich terug. Dat kon dagen duren. Zij werd ondertussen steeds verdrietiger en voelde zich hoe langer hoe eenzamer. Ze volgden EFT en inmiddels begrijpt hij waarom zij het nodig heeft om gezien te worden en waarom het haar zeer doet als hij het niet ziet. Zij leerde om het eerlijk aan te geven als ze graag een complimentje wil. Hij leerde om het te benoemen als hij het gevoel heeft dat hij niets goed kan doen. Zo kwamen ze in contact op die diepere laag en werd het veilig.'

Ook interessant

• Vergoeding psychosociale hulp
  Ook voor christelijke relatietherapie
• Zorgen voor elkaar
  Alles over relatietherapie