Burn-out voor ouders

Parentale burn-out komt vaker voor dan je denkt. Uit internationaal onderzoek blijkt dat 14% van de ouders hier last van heeft. Een derde hiervan is man, twee derde is vrouw. Moeders hebben er helaas dus vaker last van, omdat zij vaak het meest voor de kinderen zorgen.

Wat is het verschil tussen een parentale burn-out en een gewone burn-out?

Burn-out is burn-out. Het verschil zit in de oorzaak. Bij een parentale burn-out zijn het de zorgtaken in het gezin die de ouder te veel worden. Het heeft echt met de opvoeding te maken. Normale activiteiten buiten het gezin kunnen dan wel doorgaan, maar de ouder heeft geen energie om voor de kinderen te zorgen. Met een parentale burn-out trekt de ouder zich ook terug van zijn of haar kinderen.

Bij een burn-out die komt door het werk, zijn de taken op het werk de druppel die de emmer doen overlopen. Deze moeheid van het werk heeft ook invloed op het gezin, je komt energie te kort.

De 4 fases van een parentale burn-out

Als eerste is het belangrijk dat je onderzoekt of de burn-out is ontstaan door het opvoeden. Het verschil tussen hoe een ouder vóór het krijgen van kinderen was, en hoe hij of zij erna is, is daarbij belangrijk.

Uit onderzoek van de schrijvers Mikolajczak en Roskam van het boek Ouders zijn ook maar mensen, blijkt dat er 4 fases zijn bij een parentale burn-out:

  1. Lichamelijke en emotionele vermoeidheid.
  2. Te veel doen en verlies van het plezier in de rol als ouder.
  3. Emotioneel afstand nemen van de kinderen.
  4. De ouder is niet meer wie hij was of had willen zijn (verschil met de tijd vóór de kinderen er waren).
  5. Je krijgt eerst een burn-in

Vóór fase 1 van de burn-out, heb je vaak te maken met een burn-in. Dit is een periode waarin je veel energie stopt in je gezin, omdat je het goed wil doen. Na een tijd van te veel investeren, jezelf opofferen en veel frustratie, krijg je een terugslag en ga je de moeheid voelen. Daarna volgt de burn-out.

Een parentale burn-out herkennen

Een parentale burn-out laat zich op heel veel verschillende manieren zien. Het lijkt aan het begin op een gewone burn-out. De opsomming die hieronder staat is dan ook niet compleet. Heb je zelf het gevoel dat je opgebrand raakt door het ouderschap, en kun je je niet helemaal vinden in dit rijtje? Dan is het nog steeds belangrijk je klachten serieus te nemen en met iemand hierover te praten.

Hieraan herken je een parentale burn-out:

  • Je vergeet snel dingen.
  • Je hebt steeds minder zin om bij je kinderen of gezin te zijn.
  • Je hebt een kort lontje en bent prikkelbaar.
  • Je kunt niet goed slapen en bent daardoor erg moe.
  • Je kunt niet goed opletten.
  • Je bent veel negatief en hebt minder zin in dingen doen.
  • Je hebt faalangst.
  • Je hebt lichamelijke klachten.

Herken je jezelf in een aantal van bovenstaande punten? Dan is het belangrijk jezelf serieus af te vragen of je een parentale burn-out hebt of ertegenaan zit. Praat erover met je partner, een goede vriend of vriendin of iemand in je kerk. Een gesprek met je huisarts of met een coach kan ook duidelijkheid geven.

Van een parentale burn-out herstellen

De weg naar herstel is niet makkelijk en kan best lang duren. Als je eenmaal in een burn-out zit, is het belangrijk hiermee aan de slag te gaan. De hoeveelheid stress die komt kijken bij een burn-out, is niet goed voor je gezondheid. Daarnaast heeft een burn-out ook een negatief effect op relaties. Zowel op de relatie met jezelf, als op de relatie met je partner en kinderen.

Leren omgaan met stress

Bij een parentale burn-out is het belangrijk om te onderzoeken wat stress geeft. Ook kun je kijken welke hulpmiddelen en vaardigheden je hebt om met stress om te gaan. En wat jou helpt om te ontspannen en tot rust te komen. Daarnaast is het belangrijk te onderzoeken of je de stressvolle momenten kunt voorkomen of kunt veranderen. Je hebt hierbij ook de hulp van je gezin voor nodig. Je kunt met elkaar bespreken hoe je taken anders kunt verdelen. Of welke taken iemand anders voor je kan doen.

Het is bij een parentale burn-out ook belangrijk om energie te stoppen in de relatie met jezelf, je partner en je kinderen. Want burn-out verandert je. En niet altijd in positieve zin. Elkaar blijven zoeken en positieve herinneringen maken, helpen je door deze periode heen.

Maar, ik kan toch ook gewoon en tijdje moe zijn als ouder?

Natuurlijk kan dat. Het ouderschap kan heftig zijn. De nachten zijn vaak kort en als een kind ziek is, moet je veel regelen. Over die moeheid gaat dit niet. Voel je naast de moeheid ook dat je minder liefde voelt voor je kinderen? En dat je de zorg- en regeltaken voor je kinderen niet meer aankunt of niet meer wilt doen? Trek dan aan de bel bij een professional zoals je huisarts of een coach die kennis heeft van (parentale) burn-out.

Bron: Internationaal onderzoek

Daniëlle Koudijs is getrouwd met Jos en moeder van 3 kinderen. Na een carrière in de gastvrijheidswereld en het (V)MBO, zet ze zich sinds 2016 in voor sterke gezinnen door onder andere te schrijven en te coachen bij Power to the Mama’s en Fier Mama Zijn.