Kinderen en rouw

Kinderen hebben de ruimte nodig om te rouwen

‘Wij hebben in dit land heel lang kinderen willen beschermen tegen rouw. Vroeger mochten kinderen soms niet mee naar een begrafenis. En werd er niet met ze gesproken over het overlijden en de dood. Het weghouden, het stilzwijgen, geen antwoord krijgen op vragen, levert vaak angsten op die lang blijven. Tijdens mijn werk richt ik me juist op de kinderen, om die zorgen angsten en ook onverwerkt verlies te voorkomen.

Rouw doorleven (ervaren) om door te kunnen leven

Ik leg kinderen uit dat we worden gemaakt met een soort emmertje in ons lijf. Daar gaan alle emoties in. Als er veel verdriet is, kan het emmertje overstromen. Wij leren vaak niet hoe we dat emmertje moeten legen. Toch moet dat wel gebeuren, om ruimte te maken voor nieuwe emoties. Zodat het verlies verwerkt kan worden. Ouders willen hun kinderen beschermen tegen verdriet en nare dingen. Maar we weten allemaal dat we in het leven te maken krijgen met verdriet en tegenslag. We kunnen onze kinderen beter leren hoe er op een goede manier mee om te gaan.

Kinderen zijn uit zichzelf niet bang voor de dood

Ze zijn vooral nieuwsgierig wanneer er iemand ligt opgebaard. Mag ik voelen, is een veel gestelde vraag. Kinderen worden bang wanneer ze voelen dat hun ouders bang zijn of heel groot verdriet hebben. Je voorkomt die angst door je kind mee te nemen. En te laten zien wat er gebeurt en waarom. Het is voor je kind niet fijn als het zijn of haar ouders heel erg ziet huilen. Maar als ze zien dat ze daarna ook weer tot rust komen. En weer dagelijkse dingen doen, dan hoort dat verdriet er dus bij. Ze leren dan dat het verdriet ook bij het leven hoort.

Dood is niet slapen, wees duidelijk en eerlijk naar je kind

Voor kinderen worden grote thema’s vaak op een kinderlijke manier uitgelegd. Neem het woord ‘slapen’ in plaats van ‘dood’. ‘Een kind weet wat dood is, hoe klein ze ook zijn. Sla maar eens een vlieg dood, dat begrijpen ze. Het zorgt voor veel verwarring als het kind verteld wordt dat de overledene ‘sliep’. Kinderen kun je goed het verschil laten zien tussen dood en slapend. Denk aan de beweging van de buik bij het ademen of een kloppend hart. Duidelijkheid is heel erg belangrijk, daarmee kun je veel zorg, angst en misverstanden voorkomen.

Wat als kinderen niet praten?

Sommige kinderen weigeren te praten. Probeer ze te verleiden door spel, door samen te kleuren of met lego aan de slag te gaan. Zoek vormen om het gesprek aan te gaan. Je hoeft je niet direct zorgen te maken als je kind het verder wel goed doet. Vraag ook gerust op school hoe het gaat. Ontdek je ook andere problemen? Dan kan het verstandig zijn een spel- of rouwtherapeut om hulp te vragen.’